Baş Ağrısı Çeşitleri Nelerdir?

Baş ağrısı ile günlük hayatta çok sık karşılaşmaktayız. Baş ağrıları beyindeki bir patolojiye bağlı olup olmamasına bağlı olarak primer ve sekonder olmak üzere iki başlıkta incelenir.

Baş ağrısı sebepleri nelerdir?

İlk kez ve akut ortaya çıkan baş ağrısı sekonder baş ağrısını (beyindeki bir patolojiye bağlı olarak gerçekleşen ağrıyı) düşündürmektedir. 10 yaş öncesi veya 50 yaş sonrasında ortaya çıkan baş ağrılarında da sekonder baş ağrısından şüphelenilmelidir.

Ani başlayan ve yırtılır tarzda baş ağrısında, subaraknoid beyin kanamasını düşündürmelidir.

Ani başlangıçlı şiddetli baş ağrısı şikayetinin yanında eğer bilinen bir malign hastalık hikayesi varsa beyne metastaz yapan bir tümör  veya ileri evre beyin tümörünün kanaması bu ağrıya sebep olmuş olabilir. Beynin damarsal patolojilerine ait kanamalarda baş ağrısı yakınması ile başvurabilir.

Yakın süreçte geçirilmiş kafa travması hikayesi sonrası baş ağrısı görülebilir. Bu   hastalarda,travmatik intrakranial kanama sonrasında  artmış kafa içi basıncına bağlı baş ağrısına kusma da eşlik edebilir.

İleri yaştaki hasta grubunda baş ağrısı sorgulanırken, birkaç hafta içerisinde geçirilmiş hafif de olsa kafa travması öyküsü varsa atrofik beyin dokusu nedeniyle kronik subdural kanama görülebilir. Bu hastalarda kardiyovasküler hastalıklara bağlı antiagregan kullanımı da sorgulanmalıdır.

Spinal cerrahi, lomber ponksiyon veya spinal anestezi sonrasında dura materden beyin omurilik sıvısı kaçağına bağlı olarak ortaya çıkan intrakranial hipotansiyon tablosu da baş ağrısına sebep olabilir. Bu tarz baş ağrılarında ayakta beyin omurilik sıvısı kaçağı daha fazla olduğundan,  ayaktayken baş ağrısı daha fazla olmakta yatınca rahatlamaktadır.  Yeterli sıvı alımı, kafein ve kafein içeren içeceklerin tüketilmesi baş ağrısı şikayetinin düzelmesini sağlar. Bu hastalarda nadir de olsa subdural kanama gelişebilir.

Menenjit ve ensefalit sekonder baş ağrısına neden olan enfeksiyöz nedenlerdir. Bu hastalarda baş ağrısı ile birlikte enfeksiyöz bulgular saptanır. Menenjit de nörolojik muayenede ense sertliği, fotofobi, kusma ve bilinç bozukluğuda olur.  Ensefalit daha ağır bir klinik tablo olup bilinç bozukluğu ve nörolojik defisit de eşlik edebilir. Hatta hasta baş ağrısını tanımlayamayacak kadar ağır bir tabloda olabilir.

Serebral venöz tromboz sanıldığından çok daha yaygın olup bu hastalarda baş ağrısı en sık semptomdur. Kavernöz sinüs trombozunda frontal bölgede(Alında)  baş ağrısı ana semptomdur. Akut kavernöz sinüs tromboz olgularında  kemozis (gözde şişme), proptozis (gözün dışarı çıkması) ve oftalmopleji (ağrılı göz hareketleri) görülür.

Sıklıkla bir baş yarısında ve fronto-temporal bölgede, göz çevresinde zonklayıcı tarzda ve çoğunlukla bayan hastalarda ayda birkaç kez tekrarlayan ve dönemsel olarak ortaya çıkan baş ağrısı migren (auralı veya aurasız) ağrısını düşündürür. Çikolata, şarap ve beyaz peynir tüketimi ve ışıklı ortamda ağrı artar.

Ağrının sürekli aynı baş yarımında ve gün içinde çok zayıda tekrarlayan, 10-15 dakika süren ataklar halindeolması hemikrania kontünya tanısını düşünebiliriz.

Primer baş ağrıları içerisinde en sık görüleni Gerilim tipi baş ağrısıdır. Gerilim tipi baş ağrısında ağrı kronik seyirli olup, künt tarzda, hafif veya orta şiddetli, sıklıla oksipital ve frontal bölgede, bant şekilde başı saran bölgelerde görülür.

Küme baş ağrısında tek taraflı ve göz çevresinde şiddetli batma ve oyulma tarzında çok şiddetli baş ağrısı olarak ortaya çıkar. Sıklıkla erkeklerde görülür. Ataklar kısa sürelidir ve ataklar esnasında sıklıkla göz yaşarması, gözde kızarıklık ve burun akması görülür.

Gün içinde birkaç saniye süren fakat çok şiddetli olan, diş fırçalama, yemek yeme, çiğneme gibi aktviviteler ile ortaya çıkan ağrılar trigeminal nevralji ağrısını düşündürür.

Hipertansiyon, sinüzit, anemi … vs gibi nörolojik ve nöroşirürjikal olmayan hastalıklar da baş ağrısı ortaya çıkabilir.

Baş ağrısı için hangi tetkikler yapılır?

Nörogörüntüleme ve diğer tetkikler, sekonder başağrılarını düşündüren durumların (başağrısı özellikleri, anormal fizik ve nörolojik muayene) varlığında istenir.

Subaraknoid kanamadan şüpheleniliyor ise tomografi, tomografi anjio, lomber ponksiyon yapılabilir.

İskemik beyin damar hastalıkları ön tanısı olan hastalarda tomografi, MRG, MR venografi tanı koymada yardımcıdır.

İntraparenkimal kanamada düşünülüyorsa öncelikle BT ileri tanı için MRG çekilebilir.

Subdural/ Epidural Kanama da BT çoğunlukla tanı koymamızı sağlar. Bazı vakalarda MRG gerekebilir.

Servikal Arter Disseksiyonunda Doppler, MRG, serebral anjiyografi (DSA) istenir.

Temporal Arterit ön tanısı olan hastalarda kan da sedimantasyon, CRP istenir bu hastalarda tanı için temporal arter biyopsisi yapılabilir.

Merkezi sinir sistemi enfeksiyonlarında lomber ponksiyon, Elektroensefalografi (EEG), kan ve BOS mikrobiyolojik tetkikleri tanı koymamızı sağlar.

Sinüzit hastalarında özellikle BT ve Waters grafisi tanıda yardımcıdır.

Baş ağrısı tedavisi nasıl yapılır?

Sekonder baş ağrısı tedavisinde sebebe göre tedavi verilmektedir. Primer baş ağrısı tedavisinde baş ağrısının tipine göre uygun medikal tedavi planlanır. Dirençli primer baş ağrısı tedavisinde ağrı kontrolü açısından enjeksiyon tedavileri iyi bir seçenek olmaktadır.Migren hastalarında migren botoksu atak sıklığını ve ağrı şiddetini hafifletmektedir.

Kronik migren, gerilim tipi baş ağrısı, küme başağrısı ve oksipital nevralji de Gon Blokajı yapılmaktadır.