Bel Kayması Ameliyatı Olanların Bilmesi Gerekenler

Omurga, omur adı verilen kemik halkalardan oluşur. Bu halkalardan birinin diğeri üzerine öne doğru kayması durumu bel kayması ya da tıbbi adıyla spondilolistezis olarak tanımlanır. Bel kayması genellikle bel bölgesinde (lomber omurgada) görülür ve omurga dengesini bozarak ağrı, hareket kısıtlılığı ve sinir basısına bağlı çeşitli nörolojik belirtilere yol açabilir.

Bel kayması farklı nedenlerle ortaya çıkabilir:

• Dejeneratif spondilolistezis: Yaşla birlikte diskte ve faset eklemde meydana gelen bozulmalar sonucu oluşur. En sık ileri yaş kadınlarda ve L4-L5 seviyesinde gözlenir.

• İstmik spondilolistezis: Pars interartikülaris bölgesinde tek ya da çift taraflı kırık nedeniyle gelişir. Özellikle spor yapan gençlerde görülür.

• Displastik ve travmatik nedenler: Doğuştan gelen anomaliler veya ciddi travmalar sonrası gelişebilir.

Bel Kayması Belirtileri

Bel kayması olan hastalarda en sık görülen şikayetler:

• Belin orta hattında lokalize ağrı

• Uzun süre ayakta kalma ya da spor sonrası artan rahatsızlık

• Kalçadan bacağa yayılan ağrı

• Hamstring kaslarında gerginlik

• İleri düzey kaymalarda kuvvet kaybı, mesane veya bağırsak kontrol problemleri

Semptomların şiddeti genellikle kaymanın derecesiyle doğru orantılıdır. Özellikle bel bölgesinde aşırı gerilme (hiperekstansiyon) sırasında ağrı belirginleşir.

Bel Kayması Tanısı Nasıl Konur?

Tanı süreci detaylı bir hasta öyküsü, fizik muayene ve görüntüleme yöntemlerini içerir:

• Direk grafiler: Omurga yapısındaki bozulmaları ve kayma derecesini gösterir.

• Dinamik (fleksiyon/ekstansiyon) grafiler: Segmental instabiliteyi ortaya çıkarır.

• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Pars kırığı ve kemik yapı detaylarını netleştirir.

• MR (Manyetik Rezonans): Sinir dokusu, disk patolojileri ve kanal darlığını değerlendirmek için tercih edilir.

Bel Kayması İlerler mi?

Adölesan çağda saptanan bel kaymaları, büyüme süreci devam ettikçe ilerleyebilir. Ancak erişkin dönemde, özellikle %30’un altındaki kaymalarda, ilerleme riski oldukça düşüktür. Tek taraflı pars defekti olan hastalarda ise kayma genellikle gelişmez.

Bel Kayması Tedavisi

Ameliyatsız Tedavi

Cerrahi dışı tedavi çoğu hastada ilk seçenektir ve genellikle şu yöntemleri kapsar:

• Aktivite modifikasyonu ve dinlenme

• Fizik tedavi ile sırt, karın ve hamstring kaslarının güçlendirilmesi

• Lomber lordozu azaltmaya yönelik egzersizler

• Selektif sinir kökü enjeksiyonları veya faset eklem enjeksiyonları

• Korse kullanımı (özellikle erken evre pars kırıklarında etkili olabilir)

Erken tanı konulan hastalarda korse tedavisi ile %50’ye yakın iyileşme oranı mümkündür.

Bel Kayması Ameliyatı Ne Zaman Gerekir?

Bel kayması ameliyatı şu durumlarda gündeme gelir:

• Konservatif tedaviye rağmen geçmeyen bel veya bacak ağrısı

• Kaymanın ilerlemesi

• Sinir basısına bağlı kuvvet kaybı, idrar-gaita kontrolü bozuklukları

• Yapısal deformiteye yol açan yüksek dereceli kaymalar

Bel Kayması Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Cerrahi müdahale ile omurganın stabilitesi sağlanır ve sinir basısı ortadan kaldırılır. Ameliyatta genellikle şu işlemler uygulanır:

• Füzyon (kaynaştırma): Omurlar arasında sabitleme işlemi yapılır.

• TLIF veya PLIF tekniği: Disk mesafesine cage yerleştirilerek sinir kanalları genişletilir.

• Dekompresyon: Sinir kökleri üzerindeki baskının kaldırılması

• Pars onarımı: Genç hastalarda pars kırığına yönelik doğrudan tamir yapılabilir.

Cerrahi sonrası omurgadaki yük dengesi sağlanır ve ağrının kaynağı ortadan kaldırılır.