Omurga Kırığı Nedir? Belirtileri , Tedavisi, Tanı Yöntemleri

Omurga kırığı, omurga kemiğinin yüksekten düşme, trafik kazası, motor kazası gibi yüksek enerjili travmalar veya osteoporoz, omurga enfeksiyonu, omurga tümörleri gibi hastalıklar nedeniyle hasar görmesi durumudur.

Omurga Kırığı Belirtileri

Omurga kırığının semptomları, kırığın bulunduğu bölge ve etkilediği omurilik veya sinir dokularına bağlı olarak değişkenlik gösterir.

• Ana Belirti: Kırığın bulunduğu yerde dokunma ile hissedilen şiddetli ağrı.
• Sinir Kökü Yaralanmasına Bağlı Belirtiler:
  • Sinirin uyardığı kasta ağrı, uyuşma ve gücü kaybı.
  • Spinal kord hasarı varsa alt ekstremitelerde gücü kaybı.

Omurga Kırığı Tipleri

Omurga kırıkları genellikle üç ana grupta sınıflandırılır:

1. Çökme (Kompresyon) Kırıkları: Omurganın ön 1/3'lük bölgesinde görülür.
2. Patlama (Burst) Kırıkları: Omurgaya binen yük nedeniyle hem ön hem de arka kolonun etkilenmesiyle oluşur. Omurilik kanalına ve sinirlere yakın kemikler zarar görebilir.
3. Kırıklı-Çıkıklı Omurga Kırıkları: (Distraksiyon ve Translasyon Kırıkları) Omurga çevresindeki disk yapı, posterior elemanlar, bağlar ve eklemler hasar görür. Stabilizasyonu sağlamak için cerrahi müdahale gerekebilir.

Omurga Kırığı Nedenleri

• Torakal Omurga Kırıkları: Torakal vertebralar daha stabil olduğu için daha az sıklıkla kırılır. Ancak, yüksek enerjili travmalar torakal omurgada kırıklara neden olabilir.
• Torakolomber Bileşke Kırıkları: T10-L2 vertebraları arasında görülür. Bu bölge, sabit torakal omurgadan daha hareketli lomber omurgaya geçiş bölgesi olduğu için kırıklar daha sık meydana gelir.
• Yüksekten düşme ve trafik kazaları omurga kırıklarının en yaygın nedenlerindendir.

Omurga Kırığı Tanı Yöntemleri

Omurga kırıklarının tanısında aşağıdaki görüntüleme yöntemleri kullanılır:

1. Düz Radyografi (Grafi): Omurgadaki anormallikleri ilk aşamada tespit etmek için tercih edilir.
2. Bilgisayarlı Tomografi (BT): Kemik yapısını detaylı inceleyerek santral kanal basısı, lamina ve pedikül kırıkları gibi durumları değerlendirmek için kullanılır.
3. Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Cerrahi gereksinimi değerlendirmek ve posterior ligamentöz kompleksin bütünlüğünü analiz etmek için kullanılır.
4. BT Anjiyografi: Damar yaralanması şüphelenilen vakalarda uygulanır.

Omurga Kırığı Tedavisi ve Omurga Kırığı Ameliyatı

Omurga kırıklarının tedavisinde, omurganın stabil olup olmadığını belirlemek için sınıflamalar yapılmıştır.

• TLICS Sınıflaması (2005 - Vaccaro ve Ark.)
  • Kırık Morfolojisi: Kompresyon, patlama, translasyon/rotasyon ve distraksiyon olarak ayrılır.
  • Posterior Ligamentöz Kompleks Bütünlüğü: Şüpheli, belirsiz veya sağlam olarak sınıflandırılır.
  • Nörolojik Durum: Nörolojik kayıplar ve spinal kord hasarı cerrahi gereksinimi belirlemede önemlidir.
• Cerrahi Gereksinimi Değerlendirme:
  • Posterior ligamentöz kompleks hasarının MRG veya BT ile tespit edilmesi.
  • Düz grafi ve BT'de interspinöz mesafe artışı, faset ayrışması gibi bulguların varlığı.
  • Nörolojik fonksiyon kaybı ve stabil olmayan omurga yapısı durumlarında cerrahi tedavi tercih edilir.

Omurga kırıklarının tedavisinde, hastanın genel durumu ve kırık tipine bağlı olarak cerrahi veya konservatif yöntemler uygulanmaktadır.